Asbest
Asbest is een natuurlijk voorkomende vezelachtige stof die via mijnen uit de grond kan worden gehaald. Er zijn verschillende soorten asbestvezels, die allemaal net even anders zijn qua structuur of soort vezel. Het is een materiaal dat in heel veel verschillende soorten producten en toepassingen is gebruikt. Met name vanaf de jaren 50, waarin er een steeds grotere vraag kwam naar dit fantastische materiaal. Asbest is namelijk bestand tegen hoge temperaturen, het verweert niet door bijvoorbeeld regen of wind, het kan goed tegen schimmels, bacteriën en zelfs tegen gevaarlijke stoffen. Niet kapot te krijgen dus!
Toepassingen
Vanwege deze bijzondere eigenschappen werd asbest in grote hoeveelheden uit de grond gehaald en toegepast. Vooral in de bouw en industrie, maar ook in huishoudelijke apparaten, vloerbedekking enz. Ook in de scheepvaart is veel gebruik gemaakt van asbesttoepassingen als isolatiemateriaal en om verwering van schepen tegen te gaan. Een ander bekend voorbeeld zijn de asbestcement daken, die vandaag de dag nog steeds op veel schuren te vinden zijn.
Gezondheidsschade
Als je aan hoge concentraties asbest wordt blootgesteld kan je gezondheid flinke schade oplopen. Verschillende soorten kanker, zoals longvlieskanker (mesothelioom), worden in verband gebracht met asbest. Deze heftige gezondheidseffecten treden pas 25-30 jaar na de blootstelling op. In de jaren 70 werd dit echt erkend als een groot probleem. Asbest was namelijk in ontzettend veel producten toegepast, je kon het bijna overal vinden!
Waar kom je asbest tegen?
In Nederland heeft dit al snel geleid tot het nemen van maatregelen. Zo werd, in 1977, het gebruik van een specifieke soort asbest verboden. Daaropvolgend werden steeds meer soorten asbest en asbesttoepassingen verboden. Sinds 1993 is er een verbod op de verkoop en op de beroepsmatige toepassing van asbest. Asbest wat nog aanwezig is, in producten of gebouwen, moet met grote zorg worden verwijderd. In Nederland is er strikte wet- en regelgeving op het gebied van asbest. Het doel hiervan is om medewerkers te beschermen tegen hoge concentraties asbestvezels.
Het stadje Asbestos
Niet alle landen zijn overtuigd van de gevaren van asbest. Er is een dorp in Rusland wat zelfs de naam draagt: “Asbest(os)”. Dit dorpje leeft van en voor een ding: asbest. De grote mijn is nog steeds actief en alle mijnwerkers wonen in Asbestos. Maar dan zullen ze die medewerkers en omwonende wel goed beschermen, toch? Helaas is dit niet het geval. Asbest wordt nog steeds in grote hoeveelheden uit de grond gehaald. Soms met grof geweld, zoals met dynamiet. Dit zorgt voor enorm hoge concentraties asbestvezels. De medewerkers krijgen hier de volle laag van, maar ook de omwonenden worden blootgesteld aan de asbestvezels. Van ademhalingsbescherming of andere beheersmaatregelen hebben ze nog nooit gehoord. Niet nodig, asbest is immers niet gevaarlijk. De lokale propaganda zorgt ervoor dat mensen de gevaren niet inzien. Het is dan ook niet verrassend dat er duidelijk meer mensen overlijden, meer mensen zijn met longkanker en longvlieskanker.
Werkgerelateerde blootstelling
Een grote studie naar de mijnwerkers van Asbestos levert dit keiharde bewijs. Het artikel verscheen begin 2024 in het gerenommeerde Journal of the National Cancer Institute. Schüz et al. beschrijven in het artikel de duidelijke relatie tussen blootstelling aan hoge concentraties asbest en mesothelioom. Deze studie is erg bijzonder omdat de onderzochte groep erg groot is: meer dan 30.000! Naast dit spectaculaire aantal is ook de opvolging op de lange-termijn bijzonder. De data werden verzameld tussen 1975 en 2010 met een follow-up tot in 2015.
Zouden de resultaten van deze studie de mensen in het stadje gaan wakker schudden? Voorlopig zijn we, wereldwijd gezien, nog lang niet af van asbest en de bijbehorende gezondheidsgevaren.
Heb je zelf te maken met asbest, als werkgever, en heb je vragen?
Neem dan vooral contact op via info@paltrock-biochem.com.
Meer lezen?
Wil je het hele artikel van Schütz et al. lezen? Je kunt het hier lezen.